Thuisverpleging

Port-a-cath spoelingen

Een poortkatheter is een systeem voor toediening van geneesmiddelen rechtstreeks in de bloedbaan. Het bestaat uit een klein reservoir dat dient als injectiekamer en meestal onderhuids in de borst geplaatst.

Als u een katheter kreeg ingeplant, dan moet u niet steeds in de arm geprikt worden voor het toedienen van medicijnen of voeding. Een verpleegkundige kan een infuus aanleggen via een speciale naald die in de poortkatheter geprikt wordt en blijft steken zolang de behandeling duurt (mits wekelijkse vervanging). Dat kan perfect in een thuissituatie. Na de behandeling (bv. een chemokuur) moet de katheter gespoeld worden, om problemen bij een volgende behandeling te vermijden.

Stomazorg

Stomazorg is de verzorging van zowel de stomadrager als de stoma. Een stoma is een kunstmatige uitgang voor ontlasting. Voor urine spreekt men van een urostoma; een stoma in de dunne darm wordt ileostoma genoemd, voor de dikke darm is het een colostoma. Een stoma kan tijdelijk zijn, bv. om de darm te laten rusten na een operatie, of permanent, als een deel van de darm is verwijderd.

Toedienen van en toezicht op parenterale voeding

Als voeding via het maag-darmkanaal niet meer kan, wordt zgn. parenterale voeding rechtstreeks in een bloedvat toegediend. Dat gebeurt in een centrale ader. Voor een korte periode gebruikt men voeding in een isotone vetoplossing, die wordt toegediend in een perifeer bloedvat (een ader in de ledematen). Voor voeding over een langere tijd gebruikt men een glucoseoplossing; die heeft echter de neiging om het bloedvat te vernauwen, en kan daarom alleen toegepast worden in een groot bloedvat dicht bij het hart, bv. de bovenste holle ader. Een dergelijk katheter wordt operatief geplaatst. Plaatsing van de katheter gebeurt in het ziekenhuis; het aanschakelen en vervangen van de parenterale voeding kan thuis gebeuren door een verpleegkundige.

Blaassondages of -spoelingen

Een blaassonde is een buisje door het plaskanaal (de urethra) dat tot in de blaas reikt. Aan het uiteinde van het buisje in de blaas zit een klein ballonnetje dat wordt gevuld om te beletten dat het buisje wegschuift. Urine loopt door het buisje en wordt opgevangen in een urinezak. Het buisje bestaat doorgaans uit silicone, en moet na zowat 6 weken verwijderd of vervangen worden (dit kan ook thuis). Meestal gaat het om een tijdelijke oplossing.

Bij een permanent plasprobleem, of als een sonde via de urethra niet mogelijk is, gebruikt men een suprapubische sonde, die door de huid heen in de blaas wordt geplaatst. Deze kan voor langere tijd blijven zitten. De plaatsing gebeurt in een ziekenhuis, de verzorging gebeurt thuis.

Lavementen of spoelingen

Een darmspoeling of lavement is het inbrengen van lauw water in de darmen via een aangepaste katheter in de anus of een stoma. Een voldoende grote hoeveelheid veroorzaakt korte tijd later peristaltische bewegingen, die leiden tot het ledigen van de darm.

Een lavement kan voor verschillende doeleinden toegepast worden:

- om een verstopping te verhelpen

- om darmactiviteit te stimuleren bij darmproblemen

- voor het gecontroleerd ledigen van de darm bij incontinentie

- voor het toedienen van medicatie (bv. bij de ziekten van Crohn en Hirsprung)

- als voorbereiding voor een operatie

Compressietherapie

Compressietherapie is het aanbrengen van tegendruk in het oedeemgebied door middel van zwachtelen, het dragen van een therapeutische elastische kous  of het dragen van een niet-elastisch verband  wordt toegepast voor verschillende aandoeningen. Als bv. bij de productie en afvoer van lymfevocht het evenwicht verstoord is door een lymfoedeem, ontstaat ophoping van vocht, doorgaans in de benen. Hierdoor gaan de aders uitzetten en werkt de bloedcirculatie niet meer goed. In de aders zitten namelijk terugslagklepjes die ervoor zorgen dat bloed niet terug naar de voeten zakt; als de aders zijn uitgezet sluiten die klepjes niet meer goed, en krijg je dikke benen. Bij spataders is er een gelijkaardig probleem. Een drukverband belet ook het ontstaan van grote littekens, bv. na de behandeling van brandwonden of huidtransplantaties, en vermijdt ook het ontstaan van open beenwonden.

Infuustherapie

Infuustherapie thuis is een complexe en gespecialiseerde zorg, zeker als u afhankelijk bent van infuus als medisch hulpmiddel.  Wanneer het binnenkrijgen van vocht of een specifiek geneesmiddel niet op een natuurlijke manier kan gebeuren via de mond, dan is het mogelijk om dit via infuus toegediend te krijgen thuis.  Zo hoef je niet telkens naar het dagziekenhuis te gaan. 

Medicatie opvolging en voorbereiding van de wekelijkse medicatie

Patiënten moeten soms verschillende geneesmiddelen nemen op verschillende dagen, en het is voor de patiënt niet altijd eenvoudig om ervoor te zorgen dat de medicatie ook altijd op het juiste ogenblik genomen worden. Daarom zijn er medicatiedoosjes voorzien, die doorgaans de geneesmiddelen voor een hele week kunnen bevatten. Een thuisverpleegkundige zorgt voor de medicatievoorbereiding   op een  vast tijdstip.

Het is de arts die bepaalt welke medicatie moet genomen worden, en het is de thuisverpleegkundige die er met behulp van de medicatielijst op toeziet dat de inname correct gebeurt.

Om vergissingen met doosjes, blisters en losse medicatie te vermijden, wordt een medicatiebox door de verpleegkundige op een vast tijdstip gevuld, zodat alle vakjes de juiste medicatie bevatten, en de patiënt enkel nog het juiste vak moet kiezen.

Pijn en comfortzorg (pijnpomp)

Het is een vorm van pijnstilling door middel van een pomp met een computer erin. De bedoeling van een pijnbehandeling is dat u als patiënt zelfstandig uw pijn kan behandelen zonder gevaar voor een overdosis. De verpleegkundige komt dagelijks op bezoek en kijkt de pijnpomp na, vult deze aan en noteert de gegevens over de pijnstilling ,dit gebeurd steeds op voorschrift en in overleg met uw huisarts.