Een rusthuisverblijf is vorig jaar gemiddeld 620 euro duurder geworden. Een rusthuisbewoner betaalt in Vlaanderen 1.690 euro per maand, fors meer dan het doorsneepensioen van zo’n 1.200 euro.
Om de vergrijzing op te vangen, bouwen rusthuizen in sneltempo nieuwe kamers. Ieder jaar komen er 1.300 extra plaatsen bij in woonzorgcentra. Tegelijkertijd worden die plekjes steeds duurder. Rusthuisuitbaters grijpen de verbouwingen aan om hun prijzen op te trekken, terwijl nieuwe spelers die de markt betreden fors meer vragen dan de bestaande rusthuizen.
Dat is de conclusie van een studie van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid samen met de KU Leuven. Een rusthuisbewoner betaalde vorig jaar gemiddeld 56,3 euro per dag, ofwel 1.690 euro per maand. Ten opzichte van 2016 werd een rusthuiskamer op jaarbasis 620 euro duurder.
Voor een maand in een eenpersoonskamer betaal je in Vlaanderen gemiddeld 1.710 euro, een tweepersoonskamer is 200 euro goedkoper. In de prijzen zitten behalve het verblijf ook het energieverbruik, de voeding en de verpleging inbegrepen. De uiteindelijke factuur kan nog hoger oplopen door bijkomende kosten zoals medicatie, de dokter, een televisieabonnement, of een kappersbezoek.
Het is de tweede doorlichting van de rusthuisprijzen sinds de Vlaamse overheid met de zesde staatshervorming bevoegd werd voor de ouderenzorg. Daardoor is er voor het eerst een exact zicht op de prijsevolutie. Een rusthuisverblijf werd vorig jaar 3,11 procent duurder, oftewel 1,3 procent extra bovenop de inflatie. Ook in de jaren daarvoor gingen de rusthuisprijzen sneller omhoog dan de levensduurte. In zes jaar tijd bedroeg de gemiddelde prijsverhoging ruim 9 procent bovenop de gewone indexering.
Rusthuizen mogen hun prijzen trouwens niet zomaar verhogen. ‘Ze moeten bij de Vlaamse prijzendienst verantwoorden waarom ze dat doen, bijvoorbeeld na een investering of om verliezen weg te werken’, zegt Jozef Pacolet, expert sociaal beleid aan de KU Leuven. ‘Dat geldt niet voor nieuwe voorzieningen. Een nieuw rusthuis mag helemaal zelf zijn prijs bepalen. De overheid zou ook daar beter bewaken dat de kosten voor bewoners niet de pan uit swingen.’
Nieuwe woonzorgcentra duwen de prijzen omhoog, erkent ook Joris Moonens, woordvoerder van het Vlaams Agentschap Zorg en Gezondheid, maar ze zorgen ook voor een kwalitatiever aanbod. ‘Op een jaar tijd kwamen er meer dan 2.400 bedden bij in nieuwe woonzorgcentra of door uitbreidingen. In die nieuwe en verbouwde woongelegenheden worden hogere dagprijzen aangerekend, maar daartegenover staat dan wel een investering in betere infrastructuur met meer woonoppervlakte.’
Doordat rusthuizen duurder worden, volstaat een doorsnee pensioen niet meer om de factuur te betalen. De maandprijs van een rusthuis ligt al bijna 500 euro hoger dan het gemiddelde werknemerspensioen van zo’n 1.200 euro.
Korting
Vlaams minister van Welzijn Jo Vandeurzen (CD&V) verwacht dat een hervormde Vlaamse infrastructuursubsidie vanaf dit jaar een rem zal zetten op de kost voor de nieuwe rusthuiskamers. ‘Voor woonzorgcentra die bouwen of renoveren voorzien we een kostenforfait. Voor 13.000 bewoners zal daardoor een korting komen van 150 euro per maand op hun factuur. Vroeger gold die subsidie enkel voor non-profit rusthuizen, sinds dit jaar kunnen ook commerciële rusthuizen er aanspraak op maken. Als ze de subsidie genieten, moeten ze verantwoording afleggen over hun prijszetting, waardoor we daar als overheid ineens ook meer vat krijgen op de prijzen.’
Tegelijk hoopt Vandeurzen de kosten onder controle te houden door de concurrentie meer te laten spelen. ‘Door de prijzen voor iedereen transparant te maken, kunnen mensen de rusthuizen in hun regio beter vergelijken’, zegt de minister. ‘Zo ontstaat een dynamiek en kan de marktwerking beter spelen.’
Volgens Vlaams parlementslid Jan Bertels, van oppositiepartij sp.a verzuimt Vandeurzen om de nodige extra zorgfinanciering voor de rusthuizen vrij te maken. ‘De rusthuizen worden voor steeds meer mensen onbetaalbaar’, zegt hij. ‘Rusthuizen worden voor de onaanvaardbare keuze gesteld om het met minder personeel te doen of hun dagprijs verder te verhogen.’
Vandeurzen zelf benadrukt dat hij inspanningen levert om de rusthuizen betaalbaar te houden. Hij wijst er op dat dat elke rusthuisbewoner via de zorgverzekering, waarvoor elke Vlaming jaarlijks 50 euro betaalt, een maandelijkse toelage krijgt van 130 euro. Veel ouderen krijgen daarbovenop een tegemoetkoming voor hulp aan bejaarden (THAB) die kan oplopen tot een kleine 600 euro per maand.
‘Vanaf volgend jaar zal de hele ouderenzorg ook stapsgewijs worden opgenomen in de Vlaamse sociale bescherming,’ zegt de minister. ‘Daarmee zal de persoonsvolgende financiering beter afgestemd worden op de werkelijke zorgbehoefte van de rusthuisbewoner. We moeten inspanningen blijven doen om de rusthuizen betaalbaar te houden, bijkomend aanbod te creëren en financiering vrijmaken voor de steeds zwaardere zorg in rusthuizen.’
Bron: De Tijd
